19. Yüzyılın Sonunda Tokat Sancağı

Coğrafî konumuyla her dönemde önemli bir yere sahip olan Tokat, 1398 yılında Osmanlı Devleti sınırlarına dahil edildi. Birçok siyasî ve idarî değişiklikle birlikte 19. yüzyıla gelmiş 12 Ocak 1880 tarihinde sancak merkezi yapıldı. Niksar, Erbaa Zile kazaları da Tokat sancağına bağlandı. Bu çalışmada yüzyılın sonunda sancağının sosyo-ekonomik gelişimi ele alındı. Araştırma verileri Arşivi, salnameler literatürdeki kaynaklarla elde Araştırmada 1880-1900 yılları arasında Tokat’ın Devleti’nin şehirlerinden birisi olduğu görüldü. Ticaret güzergahında Sivas vilayetine uzaklığı güvenlik gerekçeleriyle statüsü kazandı. Büyük çoğunluğu Müslümanlardan oluşan Tokat’ta gayrimüslim nüfus yaşamaktaydı. Aynı zamanda şehir nüfusu, iç dış göçlerle arttı buna bağlı olarak çeşitlendi. Bazı sorunları beraberinde getiren bu göçler, çayı gibi yeni ürünle tanışılmasına vesile oldu. sanayisi ürünleri piyasaya sürdü. ürünlerden bakırı basması, döneminde dünya ölçeğinde marka değeri Sanayi ticaretin gelişmiş coğrafyanın vermiş imkanlarla hem tarım de hayvancılık gelişme gösterdi. Tokatlıların alanların tamamından geçimlerini sağladığı anlaşılmaktadır. 1895 sonrasında yaşanan Ermeni isyanlarıyla huzur içerisinde yaşayan halkın çatışma ortamına çekildiği halkının milli birliğini vatanını korumaya çalıştığı görülmektedir. çevresinde hadiseler, şehirde var askerî yapının kolluk kuvvetlerinin yetersizliğini ortaya koymaktadır.